‘‘ยถาปิ วาณิโช นาม, กตฺวาน ภณฺฑสญฺจยํ;

ยตฺถ ลาโภ มหา โหติ, ตตฺถ ตํ [ตตฺถ นํ (สี.), ตตฺถ (ก.)] หรติ ภณฺฑกํฯ

[49]

‘‘ตเถว สกภุตฺตาปิ, ปเร ทินฺนํ มหปฺผลํ;

ตสฺมา ปรสฺส ทาตพฺพํ, สตภาโค ภวิสฺสติฯ

[50]

‘‘เอตมตฺถวสํ ญตฺวา, เทมิ ทานํ ภวาภเว;

น ปฏิกฺกมามิ ทานโต, สมฺโพธิมนุปตฺติยา’’ติฯ

จนฺทกุมารจริยํ สตฺตมํฯ

8. สิวิราชจริยา

[51]

‘‘อริฏฺฐสวฺหเย นคเร, สิวินามาสิ ขตฺติโย;

นิสชฺช ปาสาทวเร, เอวํ จินฺเตสหํ ตทาฯ

[52]

‘‘‘ยํ กิญฺจิ มานุสํ ทานํ, อทินฺนํ เม น วิชฺชติ;

โยปิ ยาเจยฺย มํ จกฺขุํ, ทเทยฺยํ อวิกมฺปิโต’ฯ

[53]

‘‘มม สงฺกปฺปมญฺญาย, สกฺโก เทวานมิสฺสโร;

นิสินฺโน เทวปริสาย, อิทํ วจนมพฺรวิฯ

[54]

‘‘‘นิสชฺช ปาสาทวเร, สิวิราชา มหิทฺธิโก;

จินฺเตนฺโต วิวิธํ ทานํ, อเทยฺยํ โส น ปสฺสติฯ

[55]

‘‘‘ตถํ นุ วิตถํ เนตํ, หนฺท วีมํสยามิ ตํ;

มุหุตฺตํ อาคเมยฺยาถ, ยาว ชานามิ ตํ มนํ’ฯ

[56]

‘‘ปเวธมาโน ปลิตสิโร, วลิคตฺโต [วลิตคตฺโต (สี.)] ชราตุโร;

อนฺธวณฺโณว หุตฺวาน, ราชานํ อุปสงฺกมิฯ

[57]

‘‘โส ตทา ปคฺคเหตฺวาน, วามํ ทกฺขิณพาหุ จ;

สิรสฺมิํ อญฺชลิํ กตฺวา, อิทํ วจนมพฺรวิฯ

[58]

‘‘‘ยาจามิ ตํ มหาราช, ธมฺมิก รฏฺฐวฑฺฒน;

ตว ทานรตา กิตฺติ, อุคฺคตา เทวมานุเสฯ

[59]

‘‘‘อุโภปิ เนตฺตา นยนา, อนฺธา อุปหตา มม;

เอกํ เม นยนํ เทหิ, ตฺวมฺปิ เอเกน ยาปย’ฯ

[60]

‘‘ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา, หฏฺโฐ สํวิคฺคมานโส;

กตญฺชลี เวทชาโต, อิทํ วจนมพฺรวิํฯ

[61]

‘‘‘อิทานาหํ จินฺตยิตฺวาน, ปาสาทโต อิธาคโต;

ตฺวํ มม จิตฺตมญฺญาย, เนตฺตํ ยาจิตุมาคโตฯ

[62]

‘‘‘อโห เม มานสํ สิทฺธํ, สงฺกปฺโป ปริปูริโต;

อทินฺนปุพฺพํ ทานวรํ, อชฺช ทสฺสามิ ยาจเกฯ

[63]

‘‘‘เอหิ สิวก อุฏฺเฐหิ, มา ทนฺธยิ มา ปเวธยิ;

อุโภปิ นยนํ เทหิ, อุปฺปาเฏตฺวา วณิพฺพเก’ฯ

[64]

‘‘ตโต โส โจทิโต มยฺหํ, สิวโก วจนํ กโร;

อุทฺธริตฺวาน ปาทาสิ, ตาลมิญฺชํว ยาจเกฯ

[65]

‘‘ททมานสฺส เทนฺตสฺส, ทินฺนทานสฺส เม สโต;

จิตฺตสฺส อญฺญถา นตฺถิ, โพธิยาเยว การณาฯ

[66]

‘‘น เม เทสฺสา อุโภ จกฺขู, อตฺตา น เม น เทสฺสิโย;

สพฺพญฺญุตํ ปิยํ มยฺหํ, ตสฺมา จกฺขุํ อทาสห’’นฺติฯ

สิวิราชจริยํ อฏฺฐมํฯ

9. เวสฺสนฺตรจริยา

[67]

‘‘ยา เม อโหสิ ชนิกา, ผุสฺสตี [ผุสตี (สี.)] นาม ขตฺติยา;

สา อตีตาสุ ชาตีสุ, สกฺกสฺส มเหสี ปิยาฯ

[68]

‘‘ตสฺสา อายุกฺขยํ ญตฺวา, เทวินฺโท เอตทพฺรวิ;

‘ททามิ เต ทส วเร, วรภทฺเท ยทิจฺฉสิ’ฯ

[69]

‘‘เอวํ วุตฺตา จ สา เทวี, สกฺกํ ปุนิทมพฺรวิ;

‘กิํ นุ เม อปราธตฺถิ, กิํ นุ เทสฺสา อหํ ตว;

รมฺมา จาเวสิ มํ ฐานา, วาโตว ธรณีรุหํ’ฯ

[70]